چگونه میتوانید از صحت روش تجزیه و تحلیل داده ها اطمینان حاصل فرمائید؟
شاخه های مختلف علوم برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های مختلفی مانند روش های ذیل استفاده می نمایند:
الف) روش تحلیل محتوا
ب) روش تحلیل آماری
ج) روش تحلیل ریاضی
د) روش اقتصاد سنجی
ه) روش ارزشیابی اقتصادی
و) ...
تمرکز این نوشتار بر روش های تجزیه و تحلیل سیستمهای اقتصادی اجتماعی و بویژه روش های تحلیل آماری می باشد.
آمار علم طبقه بندی اطلاعات، علم تصمیم گیری های علمی و منطقی، علم برنامه ریزی های دقیق و علم توصیف و بیان آن چیزی است که از مشاهدات می توان فهمید.
هدف ما آموزش درس آمار نیست زیرا اینگونه مطالب تخصصی را میتوان در مراجع مختلف یافت، هدف اصلی ما ارائه یک روش دستیابی سریع به بهترین روش آماری می باشد.
یکی از مشکلات عمومی در تحقبقات میدانی انتخاب روش تحلیل آماری مناسب و یا به عبارتی انتخاب آزمون آماری مناسب برای بررسی سوالات یا فرضیات تحقیق می باشد.
در آزمون های آماری هدف تعیین این موضوع است که آیا داده های نمونه شواهد کافی برای رد یک حدس یا فرضیه را دارند یا خیر؟
انتخاب نادرست آزمون آماری موجب خدشه دار شدن نتایج تحقیق می شود.
دکتر غلامرضا جندقی استاد یار دانشگاه تهران در مقاله ای کاربرد انواع آزمون های آماری را با توجه به نوع داده ها و وبژگی های نمونه آماری و نوع تحلیل نشان داده است که در این بخش به نکات کلیدی آن اشاره می شود:
قبل از انتخاب یک آزمون آماری بایستی به سوالات زیر پاسخ داد:
1- چه تعداد متغیر مورد بررسی قرار می گیرد؟
2- چند گروه مفایسه می شوند؟
3- آیا توزیع ویژگی مورد بررسی در جامعه نرمال است؟
4- آیا گروه های مورد بررسی مستقل هستند؟
5- سوال یا فرضیه تحقیق چیست؟
6- آیا داده ها پیوسته، رتبه ای و یا مقوله ای Categorical هستند؟