مقاله مدیریتی

رتبه بندی سیستم های مدیریت دانش با  مدل AP تحلیل پوششی داده ها

چکیده

در دنیای امروز دارایی های دانشی سازمان ها سهم عمده ای از ارزش سازمان های را به خود اختصاص داده اند و در این راستا سیستم های مدیریت دانش جهت افزایش و کنترل این دارایی شکل گرفته اند و در سازمان های بسیاری در سرتا سر کشورها رشد نموده است.برای کنترل و نظارت بر عملکرد این سیستم ها روش ها و مدل های زیادی ایجاد گردیده است. در این مقاله با استفاده از مدل AP در تحلیل پوششی داده ها یک رتبه بندی کامل از کارایی سیستم های مدیریت دانش در مقایسه با یکدیگر ارائه شده است، که در آن قابلیت های زیرساختاری دانش دانش ( ساختار، فرهنگ و فناوری) به عنوان ورودی های سیستم و قابلیت های فرایندی دانش ( تسخیر کردن، تبدیل کردن، به کار بردن و حفاظت کردن دانش) به عنوان خروجی های سیستم در نظر گرفته شده است.

 

کلمات کلیدی                                                    

مدیریت دانش، تحلیل پوششی داده ها، رتبه بندی، کارایی

 

 مقدمه

سیستم های مدیریت دانش باید ارزش هایشان را نشان دهند. بدون موفقیت قابل سنجش حمایت و تشویق برای مدیریت دانش احتمالا ادامه نخواهد یافت. به خصوص بدون موفقیتی که قابل سنجش باشد مدیران قادر نخواهند بود در مورد چگونگی کارکرد سیستم مدیریت دانش صحبت نمایند.بنابراین مدیران نیاز دارند که قادر باشند اثرات تلاش های مدیریت دانش بر روی عملکرد سازمان را اندازه گیری نمایند.

سنجش های استاندارد شده برای کمی کردن دانش و قانع کردن مدیریت و سهامداران در مورد ارزش ابتکارات مدیریت دانش نیاز است. توسعه سیستم سنجش مدیریت دانش در سالهای اخیر شروع شده است و این سیستم ها توسط بعضی از سازمان ها بکار گرفته شده است, اما تحقیقات بیشتری برای تعریف بهتر سنجه ها و جهانی کردن آنها نیاز می باشد.

اثر مدیریت دانش بر عملکرد سازمان به توانایی سازمان در تعریف اینکه کجا مدیریت دانش بیشترین ارزش را در بازار خواهد داشت, پیوند خورده است. بهترین و منطقی ترین رویکرد برای اندازه گیری اثر مدیریت دانش بر عملکرد سازمان با سنجش مدیریت دانش همراه با سیستم مدیریت عملکرد کلی سازمان گره خورده است.

در مورد دارایی دانش راه مطمئنی برای محاسبه سود و هزینه های آن وجود ندارد و این در حالی است که اندازه گیری این دارایی ها اهمیت خاصی دارد، این اهمیت ناشی از عوامل زیر است

• شناسایی جایی که دارایی دانش قرار دارد.

• اولویت بندی در تخصیص سرمایه گذاری

• ارزیابی میزان موقعیت و رشد سازمانی، ملی و مبنا قرار دادن آن برای توسعه

• آماده سازی و حمایت سیاسی برای عمل اصلاحی

• آگاهی دادن به سیاستگذاران ملی جهت اخذ تصمیم

• کمک به مدیران به منظور مدیریت بهتر منابع غیر ملموس که به طور فزاینده ای موفقیت اقتصاد آینده را تضمین می کند.

• شناسایی مشکلات و مسایلی که سازمان ها یا کشور با آن مواجه هستند، و توجه به این که سرمایه گذاری برای آینده در کجا مورد نیاز است.

• کمک به اقتصاد دانان ملی تا راه های معتبر تری برای اندازه گیری دارایی دانش ابداع کنند.

• توسعه بصیرت های آینده و شناسایی ظرفیت ها و قابلیت هایی که برای تحقق آن بصیرت ها لازم است.

• شناسایی عوامل اصلی موفقیت برای ظرفیت های شناسایی شده

• تشخیص شاخص های اصلی که برای موفقیت لازم هستند

• و نهایتاً برای تحقق اقتصاد دانش محور

در این مقاله سعی گردیده است با تشریح سیستم های اندازه گیری مدیریت دانش و بحث تحلیل پوششی داده ها از مدل AP جهت رتبه بندی کامل مدیریت دانش استفاده گردد.

چگونه مدیریت دانش اندازه گیری می شود؟

اگر چه تمرکز روی فرهنگ مشارکت و تغییر سازمانی ممکن است چهارچوب زمانی برنامه مدیریت دانش را گسترش دهد ولی تنها منافع قابل اندازه گیری این افزایش زمان و هزینه را برای مدیران ارشد راضی کننده است. این منافع شامل  آمادگی اجرا بهتر و توانایی استخراج منافع بدست آمده از تکنولوژی موجود می باشد. مطالعه ای که اخیرا انجام شده است نشان داده که تنها 20% از برنامه های مدیریت دانش از فرم های اندازه گیری عملکرد برای تاثیر آن بر روی فرایند های کسب وکارشان استفاده کرده اند. و آنها احتمالا تنها از مدیریت سنتی که نرخ بازگشت سرمایهROI  را محاسبه می کردند استفاده می کردند.]12[

Platinum Technologies یک متد را که شامل دو قسمت معیار های سخت و نرم است توسعه داده است. این شرکت بوسیله یکی کردن و بهتر کردن مدیریت کانال های جابه جایی مختلف برای فروش و بازار یابی, توانست هزینه های نگهداری و موجودی اطمینان توزیع را کاهش دهد. این یک معیار سخت و غیر قابل بحثی را نشان می دهد. معیار نرم از افزایش در بهره وری فروش و معیار هایی که اثر کمتری و غیر شفافی در درامد دارند ناشی می شود.]12[

انتشارات تجاری شامل گزارش های منظم شرکت هایی می باشند که می گویند در  اندازه گیری و ارزیابی دانش پیشرفت خوبی داشته اند. برای مثال، شرکت آرتوراندرسن، به آموزش درونی شرکت توجه فوق العاده دارد (آرتواندرسن 1996، ص29 ) در شرکت بوکهن لابراتوریز، تلاش هایی صورت گرفته است تا هزینه های مدیریت دانش درونی را برآورد کنند، و این هزینه ها 5/3% سود سالانه برآورد شده اند. شرکت مک کنزی برای چند مدتی قصد کرد که در سرمایه ی فکری 10%  سرمایه گذاری کند. این تلاش ها، پیشرفت لازم و قابل قبولی را نشان می دهند، اما همچنین نشان می دهند که مشکلات عمده مدیریت دانش هنوز وجود دارند.]

مدل های ارزیابی سیستم مدیریت دانش

مدل ارزیابی مدیریت دانش اروپایی

در این مدل برای مدیریت دانش هشت بعد در نظر گرفته شده است و سوالاتی در حوزه هر کدام از این 8 بعد مطرح شده است. این ابعاد بنیادین مدیریت دانش به صورت زیر می باشند.

1- استراتژی مدیریت دانش: اهداف سازمانی و نقش آنها در مدیریت دانش

2- فاکتورهای انسانی و اجتماعی: فاکتورهای انسانی تأثیرگذار بر مدیریت دانش

3- سازمان مدیریت دانش: ساختار و نقشهای حمایت کننده سازنماندهی مدیریت دانش

4- فرآیندهای مدیریت دانش: فرایندهای کسب و کار و همچنین فرایندهای مدیریت دانش مانند کسب، تشریگ و نگهداری دانش

5- تکنولوژی مدیریت دانش: نقش فن آوری در مدیریت دانش

6- رهبری: شاخصه ها و فعالیتهای رهبران دانش

7- اندازه گیری: معیارهای کلی عملکرد مدیریت دانش

8- بکارگیری: اهداف و ساختارهای مورد نیاز برای بکارگیری مدیریت دانش 

جهت دانلمود متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید