استراتژی مقایسه

استراتژی مقایسه شرکتهای هولدینگ با سایر شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران

                                           

چکیده:

در تحقیق حاضر به بررسی شرکت‌های هولدینگ در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. بدین معنی که شرکت‌های هولدینگ با سایر شرکت‌های موجود در بورس از نظر بازدهی و ریسک مورد بررسی قرار گرفته است. سوالات اصلی این تحقیق به این شرح می‌باشد:

1- آیا سرمایه‌گذاری در شرکت‌های هولدینگ نسبت به سایر شرکت‌های موجود در بورس از بازدهی بیشتری برخوردار است؟

2- آیا سرمایه‌گذاری در شرکتهای هولدینگ نسبت به سایر شرکت‌های موجود در بورس از ریسک کمتری برخوردار است؟

در ابتدای پژوهش کار شرکت‌های هولدینگ تشریح گردیده و نظریات مرتبط با اینگونه شرکت‌ها توضیح داده شده است ، سپس به مقایسه این شرکت‌ها با شرکت‌های موجود در بورس به تفکیک کد صنعت و به صورت کلی از دو جنبه ریسک و بازدهی پرداخته شده است .  نتایج بدست آمده نشان می دهد که سود و بازدهی شرکت‌های هولدینگ از سایر شرکت‌های موجود در بورس بیشتر نمی‌باشد ولی فرض برابری رد نمی‌گردد.

کلید واژه: هولدینگ ، ریسک ، بازدهی ، بورس اوراق بهادار ، شرکتهای بورس

مقدمه :

شرکت ها و سازمان ها با پیشرفت زمان دست به استراتژی های مختلف در جهت بقاء و سود بیشتر می زنند و هر شرکتی که در این راستا حرکت نکند به فنا (به دلیل عدم توانائی در رقابت) رهنمون خواهد شد. یکی از این استراتژی ها استراتژی تدافعی می باشد که باز از انواع این نوع استراتژی مشارکت می باشد که چند شرکت دست به آن می زنند هولدینگ نیز به نوعی استراتژی مشارکتی می باشد یک شرکت به چند شرکت دیگر که می توانند رقیب نیز باشند با یکدیگر ملحق می شوند که در آن یک سازمان مرکزی یا یک ستاد مرکزی هدایت و مدیریت کل این تشکیلات را بر عهده می گیرد. در ایران نیز چندین شرکت دست به این حرکت زده اند (هرچند که این نوع شرکتها در ایران نوپا می باشند) که می تواند در جهت خصوصی سازی و همچنین در جهت بقاء شرکت ها و حرکت در جهت عدم ورشکستگی تفکر خوبی باشدالبته اگر می خواهیم تفکر هولدینگ و تشکیل شرکت های هولدینگ اجرایی شود باید تمامی چارچوب آن اجرا شود و سلیقه ای و هر آنطور که پسند یک مدیر خاص است تفسیر و تعبیر نشود[1].

شرکتهای هولدینگ

 

تعریف:

 در زبان انگلیسی «هولدینگ» مترادف با "CORPORATE" و "PARENT" آورده شده است و در زبان فارسی شاید بتوان آن را مترادف با «فراگیر» و یا «مادر» قرار داد.

به طور کلی، سازمانهای هولدینگ را می توان چنین تعریف کرد: «گروهی از شرکتها که در آنها یک شرکت، مالکیت و اداره و یا فقط اداره کلیه شرکتها را برعهده داشته باشد، تحت عنوان هولدینگ قلمداد می شوند».

در واقع شرکت هولدینگ یا مادر، یک شرکت سهامی است که نقش اصلی آن مالکیت بر سهام دیگر شرکتها باشد. شرکتهای مادر حتی با خرید درصد کوچکی ازسهام یک شرکت دیگر (مانند 15درصد سهام آن) می توانند کنترل واقعی شرکت مزبور را به دست آورند؛ به ویژه، اگر سهام این شرکت در دست افراد مختلف باشد. شرکت مادر در حقیقت بنگاهی اقتصادی به شمار میرود که منافع آن از طریق تسلط و کنترل شرکتهای دیگر تامین می شود و در عین حال، امکانات جدیدی هم برای این شرکتها فراهم می آورد.

مدیریت یک شرکت معمولی با مدیریت شرکتهای هولدینگ بسیار متفاوت است. از آنجا که بازتاب عملکرد مدیریت و نتایج حاصل از تصمیمات اتخاذ شده برخود شرکت مادر (ستاد) تاثیر گذار خواهد بود، لذا ضروری است مدیریت ارشد به منظور تصمیم گیری و اعمال نظر، علاوه بر بررسی و شناخت ستاد سازمان، با دیدی وسیعتر و شناخت کامل از شرکتهای زیر مجموعه، تصمیم گیری کند. بنابراین ، مسائل و تصمیمات در سازمانهای هولدینگ همواره پیچیده ، ‌پر ابهام و گاهی نیز همواره با تناقض هایی است که اکنون این سازمانها را نیازمند اجرای مدیریت استراتژیک با الگوهای جدید و مناسب کرده است.

از آنجایی که سازمان هولدینگ ،‌سهامدار تعدادی شرکت تجاری در زمینه های کاری مختلف است، لذا باید هر یک از شرکت های مجموعه خود را نظارت، کنترل و هدایت نماید. اگر چه این شرکتهای تجاری عنصری از سازمان هولدینگ هستند، ولی هر شرکت به طور مستقل فعالیت می نماید. از این رو ساختار یک سازمان هولدینگ را می توان به صورت کلی به شکل زیر نمایش داد[3].

تاریخچه تاسیس

از نظر سیر تاریخی در سال 1833 اولین ادغام دو شرکت خارجی صورت گرفت که در جراید از آن با عنوان parent company (شرکت مادر و اصلی) یاد می شود.

سپس در اوایل قرن 19، شرکتهایی پیدا می شوند که می خواهند بین کسب و کارهایشان یا شرکتهای تابعه اتصال برقرار کنند. بنابراین اصطلاح عملی هولدینگ ها به معنی تکمیل زنجیره ارزش شرکتهای تابعه رایج می شود.

از نظر روند رشد هولدینگ ها در دهه 1980، ده هزار شرکت مادر برآورد میشود. در دهه 90، سی و پنج هزار و در سال 2000 بیش از دویست هزار شرکت مادر وجود دارد[7].

هولدینگ ها از نظر نوع معمولا چهار نوع هستند که عبارتند از هولدینگ هایی که از تجزیه یک شرکت بزرگ به وجود آمده اند، هولدینگ های محصولی، هولدینگ های زنجیره تامین و هولدینگ های مختلط.

در دنیا کشورهای آمریکا و انگلیس در استفاده از هولدینگ پیشگام هستند. در آمریکا قوانین زیادی راجع به هولدینگ های عمومی وجود دارد. امروزه اغلب کشورهای پیشرفته مانند آلمان، ژاپن، کانادا، کره جنوبی و مالزی از ساختار هولدینگ استفاده می کنند. در کشورهای در حال توسعه نیز از قبیل الجزایر، مصر ، عربستان، ترکیه و ... شاهد رواج هولدینگ هستیم.

در کشور ما نیز بسیاری از شرکتهای بزرگ مانند شرکت نفت، شرکت شیلات، شرکت توانیر‌، گروه سدید، شرکت ثامن ،‌ بنیاد مستضعفان، شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا)، شرکت سرمایه گذاری ملی ایران (سما) ،‌ایران خودرو، سازمان اقتصادی کوثر و... از ساختار هولدینگ یا مشابه آن استفاده می کنند[8].

 

 سرمایه گذاری در هولدینگ ها

از نظر ماهیتی ، تشکیل یک شرکت هولدینگ و یا سازمانی که برای سودآفرینی از طریق خرید و فروش اوراق بهادار است همگی مترادف با امر سرمایه گذاری است. اما شرکت سرمایه گذاری معادل "INVESTMENT-CO" است و نهادی است که سود آفرینی را در داد و ستد اوراق بهادار پی می گیرد ؛ حال آنکه هولدینگ ، سازمانی است که میزان سهامش در شرکتها به او مسئولیت اداره آنها و سود آفرینی از طریق بنگاهداری را منتقل می نماید و سرمایه گذاری در شرکت ، یعنی دارا شدن سهام آن شرکت در حد خرده سهامدار یا اقلیت نسبی یا اقلیت یا نفوذ و یا اکثریت نسبی و یا اکثریت مطلق که هر یک از حدود مذکور اختیارات متفاوتی به ترتیب در حد حضور در جمع سهامداران – در حد دارا بودن حق تعیین حداقل یک عضو هیأت مدیره – در حد دارا بودن حق حذف اختیار مطلق سهامدار عمده در مجمع فوق العاده ، در حد دارا بودن حق تعیین اکثریت اعضاء هیأت مدیره – در حد دارا بودن حق اختیار مجمع فوق العاده را دارد.

به عبارت دیگر سازمان هولدینگ ، سازمانی است که در سایر شرکتها سرمایه گذاری می کند یا شرکتی جدید ایجاد می نماید و یا برای ایجاد ، گسترش و یا بهبود امکانات در شرکتهای خود سرمایه گذاری می کند ؛ که این خود از الزامات بنگاه داری نیز محسوب می شود تا از این طریق کسب سود نماید. حال آنکه شرکت خاص سرمایه گذاری ، عمدتاً خرید و فروش اوراق بهادار ( سهام ، اوراق قرضه و مشارکت ) انجام می دهد و به دنبال کسب سود از این طریق در بازار بورس است. ولی متأسفانه در ایران هر دو نوع شرکت فوق الذکر را ، غالباً شرکت سرمایه گذاری می نامند. در حالی که همانطور که گفته شد این سازمانها از لحاظ سبک اداره ، نوع ، نحوه ، هدف و ماهیت سرمایه گذاری با هم تفاوتهای اساسی دارند[5,6].

بورس اوراق بهادار تهران

به منظور ایجاد یک بازار رسمی و دائمی برای خرید و فروش سهام شرکتها و سایر اوراق بهادار ، به موجب قانون مصوب اردیبهشت ماه 1345 مجلس شورای ملی ، بورس اوراق بهادار تهران ، در بهمن ماه سال 1346 فعالیت خود را آغاز کرد . در قانون تاسیس بورس هدف از ایجاد آن تجهیز پس اندازهای خصوصی و تخصیص این پس اندازها به سرمایه گذاریهای صنعتی و تولیدی اعلام گردید . بورس اوراق بهادار تهران مانند سایر بورس های اوراق بهادار در جهان از تشکیلات و نظام ویژه ای برخوردار است . در جدول 1-2 قسمت الف و ب برخی از شاخصهای عملکرد بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره 1377 الی 1380 آورده شده است

روش تحقیق:

 جامعه آماری تحقیق حاضر شرکت های هولدینگ حاضر در بورس تهران و مقایسه آنها با سایر شرکت های موجود در بورس تهران می باشد . اطلاعات و آمار مربوط به سالهای 86-82 این شرکت ها با یکدیگر مقایسه می گردد.  فرضیات اصلی این تحقیق عبارت است از : 1-سود شرکتهای هولدینگ از سایر شرکتهای موجود در بورس بیشتر است .

2- ریسک شرکتهای هولدینگ از سایر شرکتهای موجود در بورس کمتر است .

شرکتهای موجود در بورس در کدهای مختلف تقسیم بندی شده اند و به کدهای مختلف تعلق دارند حال با توجه به این مطلب و برای اینکه کلیه فرضیات موجود مورد بررسی قرار گیرد یکبار شرکتهای هولدینگ را با همه شرکتهای بورس و در فرضهای دیگر این شرکتها با کلیه کدهای موجود در بورس مورد مقایسه قرار می گیرد. چه از جنبه ریسک ، چه از جنبه بازده و در نهایت نتایج مورد استفاده قرار می گیرد

  متن کامل مقاله