مقاله مدیریت

انتخاب استراتژیک سبد پروژه بر اساس تحلیل محیط و روش تاپسیس فازی سلسله مراتبی

چکیده

هدف این مقاله ارائه­ی راهکاری عملی برای انتخاب استراتژیک سبد پروژه  در شرکت­های ساختمانی می­باشد. ما در اینجا روش تحلیل محیطی به همراه تاپسیس فازی سلسله مراتبی را پیشنهاد نموده­ایم. ایده و فرض اصلی در فرایند انتخاب استراتژیک سبد پروژه الهام گرفتن از عوامل و فاکتورهای مؤثر در فرایند برنامه­ریزی استراتژیک شرکت­های ساختمانی است که به عنوان معیارهای اساسی برای انتخاب استراتژیک سبد پروژه در نظر گرفته­شده­اند. اهداف سازمان، شایستگی­های سازمانی(توانائی­ها و ضعف­ها) و استراتژی­های تدوین­شده سازمان از جمله معیارهای اصلی در فرایند تحلیل­ سلسله­ مراتبی هستند. کاربرد همزمان فرایند تحلیل­ سلسله ­مراتبی و  تاپسیس در ارزیابی­های چند هدفه باعث استفاده از برتری­های هر روش و کاستن از کمبودهای آن­ها و تسهیل در فرایند محاسبات مربوطه خواهد شد. در پایان فرایند پیشنهادی بوسیله یک مثال کاربردی توضیح داده­شده است.

کلمات کلیدی

انتخاب استراتژیک سبد پروژه، ارزیابی، اولویت­بندی، مدیریت استراتژیک، SWOT ، تاپسیس فازی سلسله مراتبی

 

مقدمه

صنعت ساختمان به عنوان یکی از صنایع پیچیده و ترکیبی در جهان شناخته­شده­است. مدیران شرکت­های ساختمانی به علت تشدید رقابت در بازار، تغییرات نیاز مشتریان، تغییرات فرهنگی و تکنولوژیکی و در مجموع وجود محیطی پویا و در حال تغییر، با چالش­های متعددی در زمینه­ی رهبری سازمان خود روبرو هستند، به همین جهت، نیاز مبرمی به بالابردن دانش خود در زمینه­ی مدیریت و برنامه­ریزی استراتژیک، علوم مدیریتی و بازاریابی دارند. تصمیم گیری در مورد انتخاب پروژه در این بخش، برای پیمانکاران امری بسیار مهم و حیاتی بوده و می­تواند نقش مؤثری در  زمینه­ی رشد و حتی بقای سازمان ایفا نماید]1[.

اهداف و استراتژی های تدوین شده در هر سازمان، در قالب پروژه­ها معنا می یابد. از آنجائیکه پروژه­ها، اصولاً، اموری تکرار­ناپذیر و غیر­قابل­پیش­بینی هستند و از طرف دیگر برای انجام آن­ها نیاز به صرف هزینه و بکارگیری منابع فراوان می باشد، ضروریست که در انتخاب و اجرای پروژه ها دقت کامل صورت گیرد]2[ و پروژه­هائی که بیشترین انطباق و همسوئی با اهداف و استراتژی های سازمان را دارند، برگزیده شوند.

تعاریف اولیه از استراتژی بیشتر در مورد نقش آن در تعیین مرزهای فعالیت سازمان می­باشد. آنسوف(1965) مفهوم استراتژی را انتخاب محصول تولیدی سازمان دانسته و بر این عقیده است که تصمیمات استراتژیک اصولاً در ارتباط با ترکیب محصولاتی­است که شرکت تولید کرده و بازار خواستار آن است]3[. پورتر(1980)، واژه­ی مزیت رقابتی را تعریف نموده و استراتژی را به عنوان راهی برای دستیابی به این مزایای رقابتی معرفی کرده­است]4[. بنابراین، استراتژی در ارتباط با تطبیق فعالیت­های سازمان با توانائی­های آن بطوریکه شایستگی­های داخلی توسعه یابد، می­باشد. به عقیده­ی مینتزبرگ(1978)، استراتژی بعنوان پشتیبان در تصمیم­گیری، وسیله­ای برای هماهنگ­کردن و به عنوان هدف در یک سازمان عمل می­کند]5[.

به هر حال به خاطر حمایت از مزیت های رقابتی در محیط چالش برانگیز و پر تلاطم امروزی، مدیران سازمانها باید در هنگام انتخاب پروژه­ها، نگرش خود را از بازار­محور یا محصول­محور، به استراتژی­محور تغییر دهند. مطالعات موجود عموماً بر ارزیابی پروژه­ها در سطح عملکردی، معطوف شده­اند و ارزیابی در سطح سازمان را، نادیده می­­گیرند. بنابراین یک روش صحیح انتخاب پروژه، اصولاً می­بایستی بر پایه­ی یک ارزیابی استراتژیک­محور بنا شود]6[.

عمدتاً شرکت­های عمرانی، به دلیل نداشتن برنامه­های استراتژیک، مورد انتقاد قرار می­گیرند. از دلایل ضعف استراتژیک، نبود روابط بلندمدت و پروژه محور بودن این شرکت­هاست]7[.

مطالعات جدید نشان می­دهد که بسیاری از سازمان­ها تلاش    می­کنند استراتژی­های شرکت را از طریق پروژه­ها، پیاده­سازی نمایند]9،8و10[.  اما پروژه­های در دست اجرای آن­ها، ارتباط ناچیزی با استراتژی­ها و اهداف سازمانی­شان دارد]8[. بنابراین انتخاب پروژه­های صحیح و ترکیب صحیحی از آن­ها از ابتدا، بعنوان یکی از فعالیت­های مهم در سازمان، برای اطمینان از دستیابی به استراتژی­های سازمان از طریق منابع محدود تلقی می­شود]11[.

(2006)PMI مدیریت سبد پروژه را به عنوان مدیریت متمرکز بر یک یا چند سبد تعریف می­کند که شامل شناسایی، اولویت­بندی، تصویب، مدیریت و کنترل پروژه­ها، برنامه­ها و دیگر فعالیت­های وابسته برای دستیابی به اهداف تجاری استراتژیک مشخص، می­باشد]12[. بدینسان معیارهای استراتژیک مهمترین جنبه این فرایند محسوب می­شوند.

مهمترین مرحله در مدیریت استراتژیک، چگونگی تدوین استراتژی سازمان نیست، بلکه چگونگی پیاده­سازی و اجرای آن است. یکی از اساسی­ترین گام­ها در پیاده­سازی و اجرای استراتژی، انتخاب پروژه (یا برنامه و یا فعالیت) است که ابزار مهمی برای رسیدن به اهداف سازمان می­باشد. معمولاًسازمانها ترجیح می­دهند پروژه هایی را انتخاب کنند که نیازمند کمترین سرمایه گذاری، کمترین دانش فنی، کمترین زمان تکمیل و دارای بیشترین پتانسیل سوددهی باشد. در حقیقت پروژه­های ایده ال به سختی یافت شده و بیشترِ پروژه­هایی که پذیرفته­شده­اند از طریقِ مقایسه با دیگر پروژه­های پیشنهادی انتخاب شده­اند]13[. اگرچه تحقیقات بسیاری در زمینه­ی انتخاب پروژه و عوامل موثر بر آن انجام گرفته­است] 14-20[، ولی نقش عوامل استراتژیک بسیار کمرنگ بوده و تأکید زیادی بر آن نشده­است. علاوه بر این، در اکثر مطالعات گذشته در مورد انتخاب پروژه­ها با دیدگاه استراتژیک، بحث پروژه های عمرانی و زیربنایی دیده نمی شود.

کوپر و همکاران]21[، مدل­ها، روش­ها، تکنیک­ها و ابزارهای مشهود و پر استفاده برای انتخاب سبد پروژه و مدیریت سبد را مورد بحث قرار داده­اند. نتایج بررسی آنها نشان می­دهد:

1)سازمان­ها تمایل به استفاده از ترکیبی از مدل­ها، روشها، تکنیک­ها و ابزارها به جای استفاده تکنیکی از آنها دارند.(مثلاً ترکیبی از روش­های مالی و رویکردهای استراتژیک)

2)اگرچه روش­های مالی بیشترین استفاده و شهرت را دارند، سبدهای ضعیفی را تشکیل می­دهند.

3)سازمان­ها با بهترین عملکرد سبد، بیشتر بر رویکردهای استراتژیک تکیه کرده­اند تا روش­های مالی.

جدول 1 نتایج تحقیق در مورد شهرت، میزان نفوذ و هدف استفاده از هر مدل و روش را ارائه می­کند.

جدول (1): نتایج تحقیق در مورد روش­ها و مدل­های انتخاب پروژه]21[

روش­ها / مدل­ها	شهرت (%)	میزان نفوذ	استفاده
روش­های مالی همچون NPV,ECV,ROI,EV	3/77	4/40	-رتبه­بندی پروژه­ها نسبت به یکدیگر -مقایسه نتایج مالی با موانع هر پروژه برای تصمیم­گیری­ها
رویکردهای استراتژیک همچون سطل­های استراتژیک و نقشه مسیر محصولات	8/64	6/26	-برای تخصیص منابع بر پایه استراتژی کسب و کارو اولویت­های استراتژیک
دیاگرام­های حبابی یا نقشه­های سبد	0/40	3/8	-برای پشتیبانی از فرایند تصمیم­گیری
مدل­های امتیازدهی وزنی	9/37	3/18	-رتبه­بندی و مقایسه تعدادی پروژه نسبت به یکدیگر
چک­لیست­ها	9/20	7/2	-تصمیم­گیری انتخاب/رد پروژه­های جداگانه

 

در این مقاله سعی شده­است، راهکاری عملی برای انتخاب استراتژیک سبد پروژه در شرکت­های ساختمانی با ملحوظ­نمودن معیارهای استراتژیک ارائه شود. در این راستا، از عوامل ارائه­شده در ادبیات موضوع و فاکتورهای مؤثر در فرایند برنامه­ریزی استراتژیکِ شرکت­های ساختمانی به عنوان معیارهای اساسی برای انتخاب استراتژیک سبد پروژه الهام گرفته­شده­است. سپس مدلی ریاضی بر پایه­ی روش تحلیل محیطی (SWOT) به همراه تاپسیس فازی سلسله مراتبی ارائه گردیده و یک برنامه­ی کامپیوتری ساده برای آن تهیه شده­است. در انتها فرایند پیشنهادی بوسیله­ی یک مثال کاربردی شرح داده شده و سپس اعتبارسنجی گردیده­است. کاربرد همزمان فرایند تحلیل­سلسله­مراتبی و تاپسیس در ارزیابی­های چندهدفه باعث استفاده از برتری­های هر روش و کاستن از کمبودهای آن­ها و تسهیل در فرایند محاسبات مربوطه خواهد شد.

فرایند انتخاب استراتژیک پروژه

دای و پنی­پکر(2000) معتقدند که اهمیت انتخاب سبد پروژه بطور وسیعی شناخته­شده­است ولی غالباً یک فرایند انتخاب پروژه و اولویت­بندی مناسب وجود ندارد. بسیاری از محققان در مورد این کمبود صحبت نموده و برای ارائه­ی یک چارچوب مناسب و عملی متشکل از ابزارها و تکنیک­های موجود تلاش نموده­اند.

در این تحقیقات رویکردهای گوناگونی برای ارائه­ی یک چارچوب مناسب و عملی اتخاذ گردیده­است و غالباً فرایند انتخاب پروژه بر پایه رویکردهای مالی]24[،و یا رویکردهای مدیریت ریسک]23[ شکل گرفته­است. می­توان­گفت در ادبیات موضوع فرایند انتخابی که بر اساس رویکرد مدیریت استراتژیک باشد، بسیار نادر است. در حقیقت مدلی بیشتر به واقعیت نزدیک است که کلیه پارامترهای مؤثر در فرایند انتخاب واقعی را در نظر گرفته و اعمال نماید.

می­توان گفت که در حقیقت بحث انتخاب پروژه، بحثی کاملاً استراتژیک بوده و کلیه­ی عوامل مؤثر بر آن، جزو استراتژی­های لز پیش­تعیین­شده­­ی سازمان هستند. این امر در رویکردهای مالی و رویکردهای مدیریت ریسک نیز دیده­می­شود. به عنوان مثال استراتژی یک سازمان شرکت در پروژه­های با سود زیاد و ریسک کم می­باشد. در اینجا به علت گستردگی ابعاد دو رویکرد مالی و مدیریت ریسک که در دیگر مطالعات، مورد بررسی مفصل گرفته­اند، به دیگر ابعاد رویکرد استراتژیک در انتخاب سبد پروژه پرداخته شده­است.

در ادامه فرایندی جهت انتخاب استراتژیک پروژه در شرکت­های عمرانی پیشنهاد گردیده­است.

جهت دانلود متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

کاربرد تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در رتبه بندی شاخص های ارزیابی جاذبه های توریستی

چکیده: 

تحقیق در عملیات به عنوان یک روش علمی ریاضی تبدیل به یک ابزار مناسب جهت استفاده در بسیاری از حوزه های تصمیم گیری و مدیریتی شده است. مدل های ارایه شده در شاخه های مختلف تحقیق در عملیات می توانند به صورت عملی مدیران را جهت شناسایی وضعیت جاری و ارایه راهکارهای لازم به منظور ارتقا و پیشرفت یاری رسانند. مقاله حاضر، راهنمایی کاربردی در زمینه ارزیابی موثر و کارآمد جاذبه های توریستی برای سیاست گذاران و برنامه ریزان توسعه توریسم می باشد که قصد دارد بر اساس نظرسنجی به روش دلفی به مهمترین شاخص های ارزیابی جاذبه های توریستی و رتبه بندی آن ها با استفاده از تکنیک AHP دست یابد. در حال حاضر متأسفانه به دلیل عدم شناخت دقیق شاخص های ارزیابی و معیارهای رتبه بندی آن ها، در ارزیابی و برنامه ریزی توسعه جاذبه های توریستی کاستی های زیادی مشاهده می شود. بررسی های صورت گرفته نیز بیانگر آن است که تاکنون تحقیقاتی تکنیکال و اثباتی در این حوزه صورت نگرفته و تنها در بعضی از تحقیقات به گردآوری شاخص ها اکتفا شده است. نگارندگان در این مقاله ابتدا با استفاده از مستندات مرتبط و سپس با نظرسنجی از خبرگان شاخص های ارزیابی جاذبه های توریستی، معیارها و زیرمعیارهای اولیه رتبه بندی آن ها را شناسایی و تدوین کرده و به طراحی ساختار سلسله مراتبی اقدام ورزیدند. در پایان، با استفاده از دو پرسشنامه طراحی شده و سپس با استفاده از نرم افزار Expert Choice شاخص های ارزیابی جاذبه های توریستی با توجه به معیارهای تعیین شده، رتبه بندی شدند.

کلید واژه: فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، شاخص، ارزیابی، جاذبه های توریستی

مقدمه
تنوع مستمر خود ادامه داده تا به یکی از بزرگترین در بیش از شش دهه گذشته، توریسم به توسعه و بخشهای اقتصادی در حال رشد دنیا تبدیل شود. مقاصد جدید بسیار زیادی در کنار مقاصد قدیمی در اروپا 

آمریکای شمالی ظهور کردهاند. تعداد توریستهای دنیا در سال 2010، درآمد افراد، کاهش با افزایش استانداردهای زندگی و . [ 1 میلیارد نفر برسد تعداد در سال 2020 به 6 نقل انتظار میرود توریسم همچنان به رشد خود ادامه ارزانتر شدن حمل و آسانتر و محدودیتهای مسافرت و نقش توریسم در اقتصاد دنیا بیش از پیش شود. داده، تعداد توریستها بیشتر شده و پیچیدهتر شده است. در حال حاضر، توریستها به جای صنعت توریسم امروزه نسبت به گذشته متنوعتر و آنها تاکید بیشتری بر محیط زیست مقاصد داشته، ارزش بیشتری را نسبت به هزینهکرد خود انتظار دارند و اقامتهای طولانی، اقامتهای کوتاهمدتتری در مقاصد توریستی داشته، اما بر تعداد سفرهای خود افزودهاند. اجتماعی و زیستمحیطی پایداری داشته و به منظور داشتن پایداری، باید به دقت برنامهریزی و مدیریت شود و متقاضی ارایه خدمات بهتری هستند. در نتیجه برای موفقیت در زمینه توریسم، یک منطقه باید از لحاظ اقتصادی،  عوامل مختلف را در ملاحظات خود مورد توجه قرار دهد [ توسعه توریسم نقش اساسی را ایفاء جاذبههای توریستی موجود، در پیدایش و بدون شک بهرهمندی از منابع و علمی به این مقوله میباشد. کارآمد منابع توریستی نیز مستلزم نگاهی همه جانبه و کارگیری موثر و میکند. به خواستهها برای بهرهمندی از برنامهریزی هستند، چرا که منابع محدودند و مقاصد توریستی نیازمند مدیریت و جاذبههای مدیریت موثری در زمینه استفاده از منابع و آنها نامحدود میباشد. در صورتی که برنامهریزی و موارد موجب اتلاف منابع در برخی توریستی وجود نداشته باشد، امکان استفاده از این منافع کاهش مییابد و مبتنی بر واقعیت در رابطه با جاذبهها، شاخصها و میشود. به همین دلیل، ضروری است که شناختی عمیق و بهینهسازی معیارهای رتبهبندی آنها حاصل گردد تا اولویت توسعه آنها بر مبنای یافتههایی متقن تعیین شده و . تضمین شود اقدامات توسعهای در این زمینه اولویت بندی آنها میباشد. در هدف اصلی تحقیق پیش رو شناسایی شاخصهای ارزیابی جاذبههای توریستی و این راستا اولویتهای مربوط به زیر شاخصهای معرفی شده در هر شاخص نیزمشخص خواهند شد

جهت دانلود متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید

فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP

اولویت بندی عوامل موثر در بازاریابی صنعت هتلداری به روش AHP (مطالعه موردی: استان گیلان)

چکیده: 

هتلداری یکی از شاخه های صنعت گردشگری است و در مباحث بازاریابی جزء فعالیت های خدماتی طبقه بندی می شود. خدمات برخلاف کالا غیرقابل مشاهده و ناملموس است، به همین دلیل جلب "رضایت مشتری" (متغیر وابسته) پیچیده تر است. در این مقاله از مدیران 30 هتل در استان گیلان درمورد تامین رضایت مشتری و چگونگی طبقه بندی ابعاد آن نظرسنجی گردید و با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نرم افزار Expert choice، ضمن مقایسه زوجی ابعاد رضایت مشتری، آنها را با هشت عنصر آمیزه بازاریابی خدمات، شامل قیمت، فراورده، توزیع، ترفیع، فرایند، شواهد فیزیکی، افراد و بهره وری (متغیرهای مستقل) مقایسه و اولویت بندی شده اند.
عامل "قیمت" در میان عناصر آمیزه بازاریابی هتلداری، بالاترین اولویت را در تامین رضایت مشتریان داشت. منطقی بودن اولویت بندی عناصر هشتگانه از سوی مدیران هتل و مشتریان تایید گردید و معلوم شد پس از قیمت به ترتیب افراد، فراورده، ترفیع، توزیع، فرایند، شواهد فیزیکی و بهره وری در اولویت های بعدی قرار می گیرند.

کلید واژه: هتلداری، آمیزه بازاریابی خدمات، رضایت مشتری، فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP

جهت دانلود متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید

AHP فازی

 ارزیابی برنامه ریزی استراتژیک در شرکت های تولیدی با استفاده از AHP فازی

چکیده: 

برنامه ریزی استراتژیک و ارزیابی اثربخشی آن، یکی از مهمترین و اساسی ترین وظایف مدیران نوین است و تمام سازمان ها برای بقای خود ناگزیرند دیر یا زود به این مهم بپردازند.

برنامه ریزی استراتژیک از سویی، یک رویکرد مدیریتی تحول بخش است و از سوی دیگر در تجارب بیشمار، این ویژگی مهم خود را از دست داده است. تاکنون مطالعات زیادی در رابطه با برنامه ریزی استراتژیک انجام شده است، اما در زمینه طراحی یک مدل کاربردی به منظور کنترل و پایش برنامه ریزی استراتژیک و ارزیابی میزان اثربخشی آن، کار زیادی صورت نگرفته است.

هدف از ارایه این مقاله، تفسیر اثربخشی برنامه ریزی استراتژیک از طریق یک مدل ساخت یافته با به کارگیری تئوری تصمیم گیری چند معیاره فازی به منظور توسعه دانش ارزیابی برنامه ریزی استراتژیک در سازمان های ایرانی می باشد. در این مقاله به منظور تعیین وزن شاخص های مناسب برای ارزیابی اثر بخشی استراتژی شرکت نورد و تولید قطعات فولادی، مدل پیشنهادی در ترکیب با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP)  به کار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد، اگر شاخص های ارزیابی توسط یک متدولوژی ساختارمند به کار گرفته شوند، ابزاری پویا و موثر برای سنجش میزان اثربخشی برنامه ریزی استراتژیک در سازمانها می باشند. همچنین روند افزایشی شاخص های مدل پیشنهادی، بیانگر تاثیر مثبت استقرار سیستم برنامه ریزی استراتژیک در ارتقا سطح بهره وری سازمان می باشد.

کلید واژه: برنامه ریزی استراتژیک، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی، ارزیابی استراتژی

حهت دانلود متن کامل اینجا کلیک نمایید

فرایند تحلیل سلسه مراتبی

AHP و AHP فازی در رتبه بندی ترجیحات خرید (مورد مطالعه: صنعت لوازم خانگی)

چکیده: 

تحقیق حاضر با هدف مقایسه تطبیقی روش AHP و AHP فازی، در ارزیابی باورهای مصرف کنندگان و اولویت بندی معیارهای مژثر بر انتخاب یک برند یخچال خانگی پیشنهاد و اجرا شده است. پرسش هایی که در این مطالعه به آن ها پاسخ داده خواهد شد عبارتند از این که مشتریان چه معیارهایی برای خرید لوازم خانگی در نظر می گیرند؟ این معیارها از چه اولویت بندی نزد مشتریان برخوردارند؟ آیا مشتریان بین معیارهای کیفی و کمی در انتخاب برند مورد نظر تفاوت قایل هستند؟ آیا تصمیم گیری بر اساس معیارهای قطعی، تفاوت معنی داری با معیارهای فازی دارد؟ در این پژوهش داده های خام با سه روش AHP کلاسیک دو سطحی و AHP فازی دوسطحی و سه سطحی، توسط نرم افزار expert choiceتحلیل شد و در هر حالت، رتبه های متفاوتی برای برندها حاصل شد. در نهایت رتبه های حاصل از این سه روش با فراوانی واقعی فروش مقایسه شد. در بین این سه روش، شبیه ترین رتبه ها در رتبه بندی به روش AHP فازی با دو سطح معیار مشاهده شد و روش های AHP فازی با یک سطح معیار و AHP کلاسیک با یک سطح معیار به ترتیب در مرتبه های بعدی واقع شدند.

کلید واژه: ترجیحات خرید، تحلیل سلسله مراتبی، تحلیل سلسله مراتبی فازی، رتبه بندی فازی

 

مقدمه

توجه ارایه ارزش به او از مهمترین مباحث مورد علاقه و خلق و کارآمد رابطه با مشتری و مدیریت مؤثر و مطالعات نشان داده است که سازمانهای موفق از ارتباط با مشتری مدیران سازمانها محسوب می شود. 

جهت دانلود متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید

فرایند تحلیل سلسه مراتبی AHP

مدل انتخاب مدیران با متدولوژی AHP-DEMATEL

چکیده: 

دانش مدیریت منابع انسانی از الزامات اداره سازمان است. مدیران سرمایه های راهبردی هر سازمان بشمار می آیند. به کارگماری، زیر سیستم نظام مدیریت منابع انسانی و انتخاب یکی از سه جزء اصلی آن است.

تحقیق حاضر کوشیده است تا با استخراج معیارهای انتخاب مدیران و ساختار تحلیلی آن با ملحوظ نمودن محدودیت های نومولوژیک؛ تعیین وزن معیارها با استفاده از رویکرد ریاضی جدید "فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بهبود یافته" و روش تصمیم گیری گروهی؛ مقایسه نتایج عددی استفاده از رویکرد ریاضی جدید "فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بهبود یافته" با مدل ریاضی متداول "فرآیند تحلیل سلسله مراتبی" روش نوینی برای انتخاب مدیران توسعه دهد. روش حاصله ابزار دقیق تری جهت ملحوظ نمودن معیارها و قابلیت های مدیران ارایه می کند.

کلید واژه: نظام مدیریت منابع انسانی، مدیران، بکارگماری، انتخاب، نومولوژی، تصمیم گیری گروهی، AHP؛ DEMATEL


مقدمه

دانش مدیریت منابع انسانی از الزامات اداره سازمان اسـت. مدیریت منابع انسانی، عبارت است از دانش، هنر و مهارت تدوین، توسعه و راهبری اجرای برنامههـایی کـه از طریـق آنها نیروی انسانی مورد نیاز برطبـق اهـداف و برنامـه هـای سـازمان تـأمین وضـمن بهبـود و پـرورش توانمنـدیهـا و شایستگی های نیروی انـسانی، در جهـت حـصول حـداکثر اهداف فردی و سازمانی رفتار میشود. نگرش سیستمی در مدیریت منابع انـسانی، مجموعـه وظایف آن را به صورت مجموعـههـای مـرتبط متـشکل از زیرسیـستمهــای بــه کـار گمــاری، نگهــداری، آمــوزش و بهسازی، و انگیـزش و جبـران خـدمت مـی نگـرد کـه در راستای تحقق وظیفه اصلی سیستم مدیریت منابع انـسانی و در نهایــت سیــستم کــل ســازمان فعالیــت مــی کننــد مدیر منابع انسانی تحت تاأثیر عوامل خـارجی، روابـط کار، جهانی سازی، اندیشه های مدیریت و عملکرد مدیریت

ســازمان و قــوانین دولتــی قــرار دارد ( Robbins and 2002, Decenzo). تحقیقـات اندیـشمندان اروپـایی بـه بهبود قابل ملاحظهای در مدل عمومی عوامـل اثرگـذار بـر مدیریت منابع انسانی سازمان رهنمون گردیده اسـت. ایـن بهبود شامل ملحوظ نمودن نقش "نوع نظـام اقتـصادی" و "فرهنگ ملی" می باشد فرایند مدیریت منابع انسانی هفت فعالیت عمـده را در برمیگیرد برنامهریزی منابع انسانی، کارمندیابی، انتخـاب، جامعهپذیر نمودن، آمـوزش و بهـسازی، ارزیـابی عملکـرد، ترفیـع، جابجـائی، تنـزل و تـرخیص). اهداف مدیر منابع انسانی عبارتند از: 1. بهکارگماری، شـامل برنامـهریـزی راهبـردی منـابع انسانی؛ کارمندیابی؛ انتخاب؛ 2. نگهداری، شامل بهداشت و ایمنی؛ ارتباطات؛ روابط کارکنان؛ 3. آموزش و بهسازی، شـامل ایجـاد فـضای آشـنائی و الفت برای کارکنـان نـو ورود؛آمـوزش کارکنـان؛ بهـسازی کارکنان؛ توسعه مسیر پیشرفت شغلی(طرح خدمتی)؛ 4. انگیزش، شامل کاربرد نظریههای انگیزش و طراحی شغل؛ ارزیابی عملکرد؛ پـاداش و جبـران خـدمت؛ مزایـای .(2002, Robbins and Decenzo.) کارکنان انتخــاب یکــی از ســه جــزء اصــلی زیــر سیــستم است. 1 بهکارگماری اهداف تحقیق حاضر عبارتند از: 1- اسـتخراج معیـارهـای انتخـاب مـدیران و سـاختار تحلیلی آن 2- تعیـین وزن معیارهـا بـا اسـتفاده از مـدل ریاضـی جدید "فرایند تحلیل سلسله مراتبی بهبود یافته" 3- مقایسه نتایج عددی استفاده از مدل ریاضی جدیـد "فرایند تحلیل سلسله مراتبی بهبود یافته" با مدل ریاضی متداول "فرایند تحلیل سلسله مراتبی"

جهت دانلود متن کامل اینجا کلیک نمایید

فرآیند تحلیل شبکه ای ANP

عیین استراتژی پاسخ به ریسک در مدیریت ریسک به وسیله تکنیک ANP (مطالعه موردی: پروژه توسعه میدان نفتی آزادگان شمالی)

چکیده: 

امروزه مدیریت ریسک راهکاری مناسب در مدیریت پروژه به منظور مقابله با ریسک ها و حوادثی که ممکن است در یک پروژه صنعتی رخ دهد، در نظر گرفته می شود. فرآیند مدیریت ریسک، فرآیندی است که قادر است ریسک ها را شناسایی، تحلیل و همچنین راهبردهایی به منظور کاهش اثرهای ریسک تعیین کند. همچنین، اکثر مدیران در هنگام تصمیم گیری، به خصوص زمانی که قرار است از بین چند راه حل برای یک مساله یکی را انتخاب کنند، دچار چالش می شوند. در مدیریت ریسک در مرحله پاسخ گویی به ریسک نیز یک مساله تصمیم گیری وجود دارد، یعنی انتخاب یک راهبرد از بین چند راهبرد پاسخ مربوط به یک ریسک. در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از تکنیک ANP، که به عنوان یکی از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه (MADM) شناخته می شود، به بررسی این موضوع پرداخته شود. در این پژوهش ابتدا اصلی ترین ریسک پروژه از طریق پرسشنامه تعیین شده است. سپس استراتژی های پاسخ برای مهم ترین ریسک بحرانی، مشخص و در نهایت با کمک از پژوهش های پیشین و همچنین تکنیک گروه اسمی، مدل تصمیم گیری تهیه و از طریق مقایسات زوجی، بهترین استراتژی برای مهم ترین ریسک در پروژه توسعه میدان نفتی آزادگان شمالی انتخاب شده است.

کلید واژه: مدیریت ریسک، تصمیم گیری، ریسک های بحرانی، پاسخ به ریسک، فرآیند تحلیل شبکه ای


مقدمه

مروزه یک پروژه در چرخه عمر خود با مخاطرات و ریسکهای فراوانی مواجـه مـیشـود که در صورت مواجه با هریک از آنها باید نتایج ناشی از آنها، ارزیـابی و بررسـی شـود. مدیریت ریسک فرآیند نظام یافتهی شناسایی، تحلیل و واکنش به ریسک پروژه است. این مدیریت متضمن بیشـینه نمـودن احتمـال و پیامـدهای رویـدادهای مثبـت و کمینـه نمـودن احتمال و پیامدهای رویدادهای منفی در راستای اهداف پروژه است [1]. مـدیریت ریسـک مانند یک "رادار جلـو بـین" عمـل کـرده و آینـده غیرقطعـی را جسـت و جـو مـی کنـد تـا چیزهایی را که ممکن است سبب خطری مهم شوند، شناسایی و از آنهـا اجتنـاب شـود یـا فرصتی مهمکشف شود. ممکن اسـت تشـخیص آخـرین جزییـات هـر آینـده غیرقطعـیای شدنی نباشد، ولی فرآیند ریسک افشاکردن محیطهای غیر قطعـیِ خـاص و تعیـین بهتـرین مسیر برای ادامه کار را هدف قرار میدهد[19]. بـه عـلاوه، هـر زمـان مـدیران بـا فعالیـت هـایی از قبیـل شناسـایی، دسـته بنـدی، انتخـاب و اولویتبندی سروکار داشته باشند با یـک مسـئله تصـمیم گیـری روبـرو هسـتند. اسـتفاده از روشهای تصمیم گیری چند شاخصه (MADM) میتواند روشی مناسب برای پاسخگـویی به این مسئله باشد. در مدیریت ریسک و در بخش پاسخگویی بـه ریسـک نیـز یـک مسـئله تصمیمگیری وجود دارد. میتوان گفت تصمیم گیری در مورد پاسخ به یک ریسـک یـک مسئله تصمیم گیری چند معیاره است. همچنین با توجه به ارتباط درونی بین معیارها اسـتفاده خواهـد بـود؛ زیـرا 1 از روش ANP برای پاسخگویی به ریسک، مناسبتراز تکنیک AHP تکنیک ANP یک روش تکامل یافتهتری نسبت بـه تکنیـک AHP اسـت. درواقـع فرآینـد تجزیه و تحلیل شبکهای، باعث بهبود فرآیند تجزیه تحلیل سلسلهمراتبی از طریق جایگزینی شبکه بهجای سلسله مراتب میشود.

جهت دانلود متن کامل اینجا کلیک نمایید

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

ارزیابی کارایی نسبی بیمارستان ‌های قم با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده‌ ها و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

چکیده: 

مقدمه: امروزه به دلیل افزایش هزینه‌ های بخش بهداشت و درمان، برای مقایسه‌ عملکرد بیمارستان ‌ها و اندازه ‌گیری کارایی آنها تلاش ‌های زیادی می ‌شود. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی کارایی نسبی بیمارستان ‌های قم (دولتی و غیر دولتی) در سال 1386 و با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده ‌‌ها (DEA یا Data envelopment analysis) بود.

روش بررسی: تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از دسته مطالعات تحلیلی بود، جامعه‌ آماری شامل تمام بیمارستان ‌های قم (8 بیمارستان) بود و از آنجا که در این تحقیق از داده‌ های واقعی و آمارهای عملکردی بیمارستان ‌ها بهره گرفته شد، بررسی روایی و پایایی موضوعیت نداشت. متغیرهای ورودی شامل تعداد پزشک عمومی، تعداد پزشک متخصص، تعداد پیراپزشک و تعداد تخت فعال و متغیرهای خروجی شامل تعداد بیمار بستری شده و تعداد بیمار سرپایی بودند. ابتدا با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP یاAnalytical hierarchy process ) متغیرهای ورودی به دو متغیر تعداد پزشک و تعداد تحت فعال کاهش یافتند، سپس با دو روش CCR (بازده نسبت به مقیاس ثابت (CRS یا Constant returns to scale)) و روش BCC (بازده نسبت به مقیاس متغیر (VRS یا Variable returns to scale)) و در حالت ورودی محور به ارزیابی کارایی نسبی بیمارستان ‌های قم در سال 1386 پرداخته شد و ضمن مشخص کردن بیمارستان ‌های ناکارا، با استفاده از مدل اندرسون - پیترسون (AP یاAnderson-Peterson ) بیمارستان ‌های کارا نیز رتبه ‌بندی شدند. برای انجام محاسبات از نرم ‌افزارهای Expert Choice، Win 4 Deap و DEA- Master استفاده گردید.

یافته‌ ها: در روش CCR،3  بیمارستان کودکان فاطمی، ایزدی و حضرت زهرا کارا و 5 بیمارستان حضرت ولیعصر، حضرت معصومه، نکویی، کامکار و گلپایگانی ناکارا شناخته شدند و رتبه ‌بندی نهایی بیمارستان ‌ها به صورت زیر گردید: 1. حضرت زهرا 2. کودکان فاطمی 3. ایزدی 4. حضرت ولیعصر 5. حضرت معصومه 6. نکویی 7. کامکار و 8. گلپایگانی. در روشBCC ، 4 بیمارستان حضرت ولیعصر، حضرت زهرا، کودکان فاطمی و ایزدی کارا و 4 بیمارستان حضرت معصومه، نکویی، کامکار و گلپایگانی ناکارا شناخته شدند و رتبه ‌بندی نهایی بیمارستان ‌ها به صورت زیر گردید: 1. حضرت زهرا 2. حضرت ولیعصر 3. ایزدی 4. کودکان فاطمی 5. حضرت معصومه 6. نکویی 7. کامکار و 8. گلپایگانی.

نتیجه ‌گیری: اغلب بیمارستان ‌ها به صورت کارا عمل نمی ‌کنند، بیمارستان‌ های ناکارا می ‌توانند با الگوگیری از بیمارستان ‌هایی که به عنوان واحد مرجع شناخته شده‌ اند و با مدیریت بهتر منابع مالی و انسانی، به مرز کارایی نزدیک شوند.

کلید واژه: بیمارستان ‌ها، تحلیل، تفسیر داده ‌های آماری، ارزیابی عملکرد

جهت دانلود متن کامل اینجا کلیک نمایید

فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

مقایسه کارایی بیمه اسلامی (تکافل) و بیمه متعارف، با فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

چکیده: 

امروزه در اقتصادهای جدید، بیمه، پس از بانکداری، یکی از مهم ترین بخش های افتصاد شمرده می شود. بیمه اسلامی نه تنها در کشورهای اسلامی بلکه در آمریکای شمالی، استرالیا، چین، روسیه و چند کشور اروپایی و مجموعا در بیش از 22 کشور جهان فعالیت می کند. بنابراین، دو نوع بیمه متعارف و تکافل، به عنوان دو مقوله بدیل و جایگزین مطرح شده است. در این تحقیق، کارایی و عملکرد شرکت های تکافل و بیمه رایج با شاخص های معین و با بهره برداری از روش تحلیل سلسله مراتبی مقایسه شده است. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از کارایی نسبی تکافل در مقابل بیمه متعارف است. بدیهی است عرضه محصولات تکافل در کنار محصولات بیمه رایج در کشور ما به رشد میزان نفوذ بیمه در کشور و گسترش و تنوع حیطه خدمات مالی و رشد و توسعه اقتصاد کمک شایانی خواهد کرد.

کلید واژه: کارایی، تکافل، بیمه متعارف، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

جهت دانلود متن کامل اینجا کلیک نمایید

فرایند تحلیل شبکه ای ANP

مدل راهبردی ارزیابی با استفاده از تکنیک های فرآیند تحلیل شبکه ای فازی و تحلیل پوششی داده های فازی با رویکرد ارزیابی متوازن

چکیده: 

امروزه مدیران در تمام سازمان ها، خواستار استفاده بهینه از امکانات و ظرفیت های موجود در بخش های مختلف می باشند. بنابراین وجود مدلی به منظور ارائه بازخورد در راستای بهبود عملکرد شعبه های مختلف سازمان ها و دستیابی به ابزاری برای برآوردن این نیاز مدیران، بسیار ضروری و منطقی به نظر می رسد.

هدف از این پژوهش ارائه یک مدلی تلفیقی فرآیند تحلیل شبکه ای فازی، کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی داده های فازی برای ارزیابی عملکرد شعبه های اداره های تعاون استان یزد می باشد تا با این وسیله بتوان علاوه بر شناسایی شعب کارا و ناکارا، استراتژی های مناسب را برای بهبود عملکرد شعب ناکارا و تقویت هر چه بیشتر شعب کارا تدوین کرد. در این پژوهش از مدل کارت امتیازی متوازن به منظور استخراج شاخص های ارزیابی، از تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای فازی به منظور تخمین اهمیت نسبی هر شاخص تحت یک چشم انداز واحد و از تکنیک تحلیل پوششی داده های فازی به منظور ارزیابی کارایی شعب استفاده شده است. بعد مالی به عنوان مهمترین بعد در ارزیابی و شعبه شهرستان یزد و اردکان به عنوان کاراترین شعب از نظر سطح عملکرد شناسایی شدند.

کلید واژه: ارزیابی عملکرد، کارت امتیازی متوازن، تحلیل پوششی داده های فازی، فرآیند تحلیل شبکه ای فازی، اداره های تعاون استان یزد

نظارت و ارزیابی موضوعی است که از زمان مطرحشدن نظریههای کلاسیک مدیریت مطرح بوده است؛ بهعبارت دیگر تمام نظریههای مدیریت بهنحوی بهموضوع نظارت، کنترل و ارزیابی بها داده و آن را یکی از وظایف اساسی مدیریت دانستهاند. به این ترتیب موضوع ارزیابی عملکرد موضوعی نیست که امروزه مطرح شده باشد. اما آنچه قابل ذکر است تغییر نگرشی است که در این رابطه صورت گرفته است .کارت امتیازی متوازن دربرگیرنده معیارهای کیفی و از ابداعهای اخیر در حوزه مدیریت است که بهوسیله نورتن و کاپلان در سال1992 به عنوان ابزار اندازهگیری عملکرد مطرح شد .ولی یک مسأله اساسی در بهکارگیری مدلهای کارت امتیازی متوازن، تعیین خط مبنا و الگویی است که عملکرد سازمان با آن اندازهگیری شود؛ بدون این استاندارد و خط مبنا، ارزیابی غیر ممکن است. زمانی که یک خط مبنا برای ارزیابی تعیین شود، ارزیابی در مقابل الگو و طرحهای مورد هدف، انجام خواهد شد، این در حالی است که تعیین استانداردها، سخت و اغلب گمراهکننده میباشد. از طرفی کارت امتیازی متوازن نه به طور نسبی و نه بهطور مطلق، هیچ ابزاری برای پیشبینی میزان مشارکت چشمانداز ارائه نمیدهد و همچنین اهمیت نسبی هر شاخص را نیز تحت یک چشمانداز واحد تخمین نمی .زند عادل آذر و زهرا علیپور درویشی (1385) در مقالهای با عنوان «بهبود سیستم کارت امتیازی متوازن براساس منطق فازی» سعی در افزایش اثربخشی و اعتبار کارت امتیازی از طریق طراحی مدلی جامع برای کمیسازی کارت امتیازی متوازن داشتند، به طوری که کاستیهای ناشی از نادقیقی و ذهنی بودن و توجه گزینشی به مدیران را در ارزیابی شاخصهای عملکرد با استفاده از منطق فازی، کاهش داده و یکپارچهسازی ارزیابی را با لحاظ کردن سهم هر شاخص و هر گروه شاخص کارت امتیازی در دستیابی به اهداف و استراتژیها فراهم کنند . در مطالعه جعفری اسکندری و همکاران (1389) که با عنوان « و ارزیابی فضای کسب کار صنعتی ایران در حمایت از بخش خصوصی با رویکرد کارت امتیازی متوازن» انجام شده است، شاخصهای استخراجی پس از تحلیل وضعیت موجود فضای و کسب کار ایران و چالشهای پیش روی این بخش، با تحلیل فرایند سلسه مراتبی فازی وزندار شده و متناسب با آنها راهبردهایی برای توانمندسازی شناسایی و سپس برای اتنخاب مؤثرترین راهبردها از روش TOPSIS جهت اولویتبندی استفاده شد.

جهت دانلود متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید