فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP

انتخاب تامین کنندگان قطعات در صنعت خودروسازی با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

چکیده: 

انتخاب و ارزیابی تامین‏ کننده در مدیریت زنجیره تامین‏ به صورت گسترده مطالعه و بررسی شده است و روش های تصمیم گیری متنوعی برای انتخاب تامین‏ کننده پیشنهاد شده است. سازمان ها هم اکنون دریافته اند که قیمت پیشنهادی، تنها ملاک انتخاب و همکاری با تامین‏‏ کننده نمی باشد. مساله انتخاب تامین‏‏ کننده فرآیندی پیچیده است که شامل معیارهای کمی و کیفی مختلفی است. در این مقاله به موضوع انتخاب و رتبه بندی تامین‏‏ کنندگان قطعات در صنعت خودرو با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، به عنوان یک روش تصمیم گیری چندمعیاره، پرداخته می شود. در روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مساله انتخاب تامین‏‏ کننده بررسی و اوزان معیارها به کمک روش AHPگروهی مشخص خواهد شد. ماتریس های مقایسات زوجی نیز توسط کارشناسان خبره تکمیل شده و از آنها میانگین هندسی گرفته شده است. در پایان نیز مساله مطالعه موردی انتخاب تامین‏‏ کننده قطعه فنر لول در خودروی «تیبا» همراه با تحلیل حساسیت نتایج آمده است.

کلید واژه: فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، انتخاب تامین‏‏ کننده، ارزیابی عملکرد تامین‏‏ کننده

جهت دانلود متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید

فرایند تحلیل سلسله مراتبی

ارزیابی عملکرد با روش امتیازات متوازن از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی

چکیده: 

در این دنیای دایما در حال تغییر، تکنولوژی اطلاعات (IT) برای بقای شرکت ها، یک «ضرورت» است، و وظایف واحد ITروز به روز مهمتر می شود. ارزیابی واحد IT برای فهم اینکه چقدر این واحد در اهداف استراتژیک و سازمانی سهیم است، کار حیاتی است. از آنجایی که واحد IT وظایف بسیاری انجام می دهد که به سادگی با واحدهای پولی قابل سنجش نمی باشد، روش های ارزیابی که به تنهایی بر معیارهای مالی تکیه دارد، مناسب نیستند. هدف این مطالعه ایجاد یک رویکرد بر اساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) و روش امتیازات متوازن (BSC) برای ارزشیابی واحد IT در یک صنعت تولیدی مورد مطالعه می باشد. مفهوم روش امتیازات متوازن برای تعریف سلسله مراتب با چهار چشم انداز عمده یعنی امور مالی، مشتری، فرایند کسب و کار داخلی، و یادگیری و رشد به کار می رود. برای هر چشم انداز، شاخص های عملکرد انتخاب می شود. سپس یک رویکرد «فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی» برای تحمل ابهام و عدم اطمینان در مورد اطلاعات پیشنهاد می شود. نهایتا یک سیستم اطلاعاتی "FAHP" برای تسهیل فرایند حل مساله ایجاد می شود. نتایج، یک راهنمای عمل در مورد استراتژی های بهبود عملکرد واحد، در اختیار واحدهای IT در صنعت مورد مطالعه قرار می دهد. ایجاد یک سیستم اطلاعات ابزار خوبی برای حل مشکلات تصمیم گیری چندمعیاره ارایه می کند.

کلید واژه: ارزشیابی عملکرد، تکنولوژی اطلاعات (IT)، روش امتیازات متوازن (BSC)، فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)


جهت دانلود متن کامل اینجا کلیک نمایید

فرایند تحلیل شبکه ای

به کارگیری فرایند تحلیل شبکه ای و تئوری فازی در آنالیز SWOT

چکیده: 

در سال های اخیر برنامه ریزی استراتژیک نظر بسیاری از مدیران سازمان ها را به خود جلب نموده است. یکی از تکنیک های مورد استفاده در مرحله برنامه ریزی استراتژی، ماتریس SWOT می باشد در ماتریس SWOT تمامی عوامل (فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوت و نقاط ضعف) به دقت بررسی می گردند، اما این تکنیک نمی تواند اهمیت این عوامل را نسبت به یکدیگر تعیین نماید. گرچه تکنیک AHP این نقص را رفع می نماید اما وجود وابستگی میان عوامل را در نظر نمی گیرد. بنابراین ضروری است که شکلی از ماتریس SWOT با فرض وجود وابستگی میان عوامل به کار گرفته شود. همچنین با توجه به اینکه نمی توان اعداد قطعی را در مقایسات میان عوامل، زیرعوامل و گزینه ها در نظرگرفت، می بایست از تئوری فازی بدین منظور استفاده گردد. در این مقاله یک روش، که ترکیب فرایند تحلیل شبکه ای ANP و تئوری فازی می باشد، ارائه شده است. به طوری که این روش با در نظر گرفتن ارتباط متقابل بین عوامل، استراتژی های مختلف را ارزیابی نموده و در نهایت بهترین استراتژی انتخاب می گردد. همچنین به منظور بررسی روایی روش پیشنهادی نتایج در یک مطالعه موردی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

کلید واژه: برنامه ریزی استراتژی، SWOT، فرایند تحلیل شبکه ای، فرایند تحلیل سلسله مراتبی، تئوری فازی

جهت دانلود متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید

فرایند تحلیل شبکه ای

انتخاب تامین کننده با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای فازی

چکیده: 

رشد و توسعه ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی در سال های اخیر باعث شده است تا شرکت ها و سازمان های جهانی بازارهای خود را در تمامی جهان گسترش دهند. به تبع آن بازارهای انحصاری محلی گذشته جای خود را به بازارهای کاملا رقابتی جهانی داده است. بر این اساس سازمانها برای ادامه حضور موفق نیاز دارند تا برای افزایش سهم بازار خود تمرکز بیشتری بر روی فعالیت های اصلی خود داشته باشند. برای این منظور تصمیم گیران ارشد سازمانها تمایل پیدا کرده اند تا فعالیت های غیر اصلی خود را به منابع بیرونی سرویس دهنده برون سپاری نمایند. در این مقاله تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای برای انتخاب تامین کننده ارایه شده و برای پوشش حالات مبهم تصمیم گیری به وسیله تئوری مجموعه های فازی یک مدل بهینه سازی غیر خطی جهت استخراج مقادیر ویژه از ماتریس های قضاوت های فازی برای اولین بار توسط مولفین ارایه و معرفی گردیده است. ترکیب این دو روش مدلی را ارایه می کند که به واسطه آن تصمیم گیرنده می تواند تمامی حالات انتخاب تامین کننده را حتی در حالات مبهم تصمیم گیری مدل سازی نموده و بهینه ترین نتیجه گیری را حاصل نماید.

کلید واژه: برون سپاری، تامین کننده، فرآیند تحلیل شبکه ای، تئوری مجموعه های فازی

جهت دانلود متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید

فرایند تحلیل شبکه ای ANP

مدل تصمیم گیری فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی برای گزینش تأمین کننده راهبردی

چکیده

در ایـن مقالـه مـدل فرآینـد تحلیـل شـبکهای فـازی بـرای پشـتیبانی از فرآینـد گـزینش تأمینکننده در موقعیت های راهبردی پیشنهاد شـده اسـت . در آغـاز صـورت مسـأله ارزیـابی تأمین کننده با تلفیق رهیافت تصمیم گیری چند معیاره و فرآیندی پیوندی که شامل پنج مرحله بوده و از تکنیک فرآیند تحلیل شـبکهای فـازی بهـره مـی گیـرد، فرمولـه مـیشـود. سـپس از تاپسیس تعدیل شده برای رتبهبندی تأمینکنندگان بـا توجـه بـه کـارکرد کلـی شـان اسـتفاده میشود. از فرآیند تحلیل شبکهای که به تازگی رشد یافته برای محاسبه اوزان نسبی معیارهای چندگانه ارزیابی که از تکنیک گروه اسمی با وابستگی متقابل معیارها بـه دسـت آمـده اسـت استفاده میشود. برای نمایش توانمندی مدلِ پیشنهادی، مطالعهای موردی نیز ارائه شده اسـت. مطالعه موردی نشان میدهد که چگونه میتوان از این رهیافت برای مسأله گـزینش راهبـردی تأمینکننده استفاده نمود.

 

مقدمه

 

به دلیل تأکید بر برونسپاری، شراکتهای راهبـردی، اتحادهـای راهبـردی و بازاریـابی، سازمانهای بسیاری در طی دو دهه اخیر در کنار، خرید مواد خام و ملزومات اساسی، اقدام به خرید اجزای ساخته شـده پیچیـده بـ ا ارزش افـزوده بـالا و خـدمات پرهزینـه نمـوده انـد. گزینش تأمینکننده یا ارزیابی تأمینکنندگان اصلی فرآیندی مهـم و کلیـدی در تـدارکات صنعتی بـه شـمار مـی آیـد و یکـی از فعالیـتهـای عمـده صـنایع حرفـه ای اسـت. گـزینش تأمینکننده مناسب بررسی دقیـق چنـدین معیـار را مـی طلبـد. بسـیاری از تصـمیمگیـران یـا کارشناسان بر اساس تجارب و شـم خـود تـأمینکننـدگان را بـر مـی گزیننـد کـه ایـن نـوع نگرشها کاملاً ذهنی و شخصی هستند. تصمیمگیریهای چند شاخصه 1 رهیافتهایی هستند که با رتبهبندی و گزینش یـک یـا چند تأمینکننده از میان مجموعهای از تأمینکنندگان سـروکار دارنـد. تصـمیمگیـریهـای چند معیاره چارچوب مؤثری را برای مقایسه تأمینکننـدگان بـر اسـاس ارزیـابی معیارهـای 2 متفاوت به دست میدهند. بررسی و طبقهبندی خوبی را از رهیافتهای تصمیمگیری چنـد معیاره برای پشتیبانی از گزینش تأمینکنندگان در اختیار گذاشتهاند. هـم اکنـون بـه منظـور حل مشکل ارزیابی عملکرد تأمینکننده با توجه به یک معیار یـا تعیـین اهمیـت تعـدادی از 3 معیارها با دقت بالا، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ، هم از سوی پژوهشـگران و هـم از سـوی 4 متخصصان مورد استفاده قرار میگیرد زیرا معتقدند که فرآیند تحلیل سلسله مراتبی دقیـق- تر از دیگر روشهـای امتیـا زدهی بـه منظـور گـزینش تـ أمینکننـده اسـت. از جنبـه نظـری، متدولوژی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی زمانی ارزشمند است که چارچوب تصمیمگیری در 5 میان سطوح تصمیمگیری رابطه سلسله مراتبی یک سـویه داشـته باشـد . معیارهـای ارزیـابی گزینهها همیشه مستقل از یکدیگرنیستند و معمولاً با یکدیگردر تعاملند . بـا توجـه بـه ایـن مطلب، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ممکن است نتایج نامعتبری بـه دسـت دهـد. بـه عـلاوه، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی هنگـامی کـه تعـداد گزینـههـا و معیارهـا زیـاد باشـد ، بـه دلیـل ارزیابیهای تکراری و مقایسات زوجی زیاد ممکن است در فرآیند تصمیمگیری خسـتگی به بار بیاورد

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک نمایید

فرآیند تحلیل شبکه ای

مروری بر ادبیات بحث فرآیند تحلیل شبکه ای

چکیده: 

از آنجا که تصمیم گیری مهمترین فاکتور تعیین کننده در سازمانها می باشد، انتخاب متدولوژی مناسب و جامعی که ما را به سمت تصمیم گیری های صحیح تر سوق دهد امری حیاتی است. یکی از روشهای کاربردی تصمیم گیری چند معیاره، فرآیند تحلیل شبکه ای است که در این مقاله به مرور ادبیات موضوع و تحقیقات انجام شده در آن از نقطه نظر کاربردی پرداخته می شود. به بیان دیگر، این مقاله با یک نگرش خاص بر فرآیند تحلیل شبکه ای، این تکنیک را از زوایای مختلف کاربردی مورد توجه قرار داده است و سعی داشته با گردآوری مقالات مختلف و دسته بندی آنها، تصویری منسجم از کاربردهای گوناگون این تکنیک را در ذهن خواننده ایجاد نماید. در این مقاله به مرور تحقیقات انجام شده در حوزه کاربردهای فرآیند تحلیل شبکه ای در حوزه های تولید و خدمات، بازاریابی و تجارت، مدیریت دانش، منابع طبیعی، مکان یابی، استراتژی و انتخاب و ارزیابی تامین کنندگان پرداخته شده است.

کلید واژه: تصمیم گیری، فرایند تحلیل شبکه ای، تصمیم گیری چند معیاره

جهت دانلود متن کامل اینجا کلیک نمایید

فرایند تحلیل شبکه ای ANP

تدوین استراتژی در سطح کلان به کمک فرایند تحلیل شبکه­ای (ANP)

 

 

 

چکیده

هدف پژوهش حاضر انتخاب استراتژی کلان (استراتژی تهاجمی، تدافعی، ثبات)  برای شرکت ایران خودرو می باشد و از نظر هدف کاربردی و به شیوه توصیفی انجام شده است. شیوه جمع آوری داده­ها در این پژوهش پرسشنامه می­باشد که در شرکت ایران خودرو توزیع و توسط مدیران و کارشناسان ارشد این شرکت تکمیل گردید. در این پژوهش ابتدا معیارهای تصمیم­گیری شرکت شناسایی شدند و سپس به کمک فرایند تحلیل شبکه­ای استراتژی­های کلان اولویت­بندی گردیدند و به این نتیجه دست یافت که برای شرکت ایران خودرو استراتژی تهاجمی از بین استراتژی­های دیگر اولویت بیشتری را داراست و این استراتژی به­عنوان مناسب­ترین استراتژی کلان برای این شرکت انتخاب گردید.

 

واژه­های کلیدی: مدیریت استراتژیک، استراتژی کلان، تصمیم گیری چند معیاره، فرآیند تحلیل شبکه ای

 

 

1-    مقدمه

باتوجه به محیط متحول و در حال تغییر فقط داشتن یک استراتژی مناسب می‌تواند به بنگاه در تداوم حیات و کسب مزیت رقابتی کمک کند. استراتژی یک برنامه نیست بلکه یک طرز نگرش است که اساس آن بر تشخیص فرصت­های اصلی و محقق ساختن منافع نهفته در آن قرار دارد [1]. مقصود از تدوین استراتژی تعیین ماًموریت شرکت، شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی سازمان، تعیین هدف­های بلند مدت، در نظر گرفتن استراتژی­های گوناگون و انتخاب استراتژی­های خاص جهت ادامه فعالیت می­باشد [2]. در دنیای رقابتی امروز به طور قطع، می­توان گفت که هر استراتژی­ای برای تمامی سازمان­ها مناسب نیست. اگر استراتژی برای یک سازمان مطلوب و موثر باشد، لزوماً در دیگر سازمان­ها مفید نخواهد بود. همگام با روند جهانی افزایش گرایش به بهره­گیری از ابزارها و تکنیک­های مدیریت استراتژیک، در کشور ما نیز به دلایلی از جمله خصوصی سازی و آمادگی جهت پیوستن به سازمان تجارت جهانی، احساس نیاز به بکارگیری موثر چنین ابزارهایی رو به افزایش است [3]. منابع در دسترس سازمان­ها محدود است، متاسفانه اغلب شرکت­ها و موسسات به دلیل فقدان الویت بندی مناسب در شاخصه­ها و معیارها، بسیاری از منابع خود را از دست می­دهند و همواره انتخاب مهمترین و کاربردی­ترین استراتژی (با در نظر گرفتن محدودیت منابع سازمانی و هزینه‌بر بودن استراتژی‌ها) که ارزش تخصیص منابع را داشته باشد، چالش اصلی مدیران است [4]. امروزه رشد روز افزون سازمانها و رقابت برای تحصیل سهم بیشتر بازار، ضرورت وجود برنامه استراتژیک مناسب را دو چندان می نماید. به طور کلی استراتژی های کلان به سه دسته استراتژی های تهاجمی، استراتژی تدافعی و استراتژی ثبات قایل تقسیم می باشند [13]. استراتژی تهاجمی، استراتژیست که در طی آن، سازمانها درصدد افزایش سود و تسخیر بازارهای بیشتری هستند، معمولا این استراتژی هنگامی اتخاذ می­گردد که نتیجه تجزیه و تحلیل عوامل محیطی و داخلی مساعد باشند. در حالی که استراتژی تدافعی، هنگامی اتخاذ می گردد که حیات یک سازمان مورد تهدید قرار گرفته و امیدی به رقابت موثر وجود نداشته باشد. استراتژی ثبات نیز تمرکز بر حمایت و اصلاح روند کنونی دارد [5]. با توجه به تحولات و تغییرات بوجود آمده در فضای کسب و کار بین المللی و تاثیر آن بر اقتصاد ملی کشورها، به خصوص بر روی بخش صنعت، رقابت سنگین بین قدرت­های خودروسازی جهان شکل گرفته است [6]. همانگونه که بیان شد به علت محدود بودن منابع سازمانی و فضای رقابتی شدید، شرکت­ها باید از استراتژی مناسب برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند. شرکت ایران خودرو به عنوان تولید کننده انواع خودرو از این قاعده مستثنی نبوده و در راستای تثبیت و بهبود موقعیت رقابتی خویش درصدد تدوین استراتژی و انتخاب مناسب­ترین استراتژی  برآمده است، که فرایند اجرای آن، موضوع مقاله حاضر را در بر میگیرد و هدف اصلی این پژوهش عبارتست از: شناسایی معیارهای تصمیم­گیری و انتخاب مناسب‌ترین استراتژی با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‌ای.

2- مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1-  تعاریف مفهمومی                                                                              

·   مدیریت استراتژیک

مدیریت استراتژیک فرایند تضمین دست یابی سازمان به فواید ناشی از به کارگیری استراتژی­های سازمانی مناسب و همچنین هنر و علم فرمول بندی، اجرا و ارزیابی تصمیمات چند بعدی با تأکید بر یکپارچه سازی عوامل مدیریت، بازاریابی، امور مالی، تولید و خدمات و غیره می باشد [7].

 

·   استراتژی کلان

استراتژی کلان سازمان، تعیین کننده جهت­گیری اصلی سازمان با در نظر گرفتن مجموعه عوامل محیطی و درونی است. به طور کلی استراتژی­­های کلان شامل:

استراتژی تهاجهی: وجهی از گرایش استراتژیک شرکت را پوشش می­دهد که در مقایسه با رقبایش، به سرعت منابع را برای بهبود موقعیت بازار به کار می­برد. این استراتژی، سرمایه­گذاری قابل ملاحظه­ای را می­طلبد و تاکیدش بر توسعه­ی سهم بازار است [8].

استراتژی تدافعی: منعکس کننده رفتارهایی با هدف محافظت از موقعیت بازار در برابر هر تلاشی برای توسعه­ی آن است. برخلاف اقدامات بعد تهاجهی، تاکیدش روی کاهش هزینه و کسب کارایی است [8].

استراتژی ثبات:  یک نوع استراتژی که ما بین دو استراتژی فوق قرار می گیرد، تلاش می کند تا به مجموعه ای محدود و با ثبات از کالا و خدمات دست یابد، اما با دقت از مجموعه ای منتخب از تحولات جدید و خوش آتیه در صنعت خود پیروی می کند [9].

 

·           تصمیم‌گیری چند معیاره

روش تصمیم­گیری چند معیاره شامل یک سری از تکنیک­ها (از جمله جمع وزن­ها یا تحلیل­های همگرایی) است که اجازه می دهد، طیفی از معیارهای وابسته به یک مبحث امتیازدهی و وزن دهی شده و سپس بوسیله کارشناسان و گروه­های ذینفع رتبه بندی شوند [10].

 

·       فرایند تحلیل شبکه‌ای

فرایند تحلیل شبکه‌ای، یکی از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره (MCDM) موسوم به فرایند تحلیل سلسله مراتبی یا روش تحلیل سلسله مراتبی توسعه یافته است که طی آن سلسله مراتب به شبکه‌ها تبدیل شده‌اند. در روش تحلیل سلسله مراتبی، مسائل به چند سطح مختلف تجزیه می‌شوند و مجموع این سطوح تشکیل یک سلسله مراتب را می‌دهد. در این روش، هر یک از عناصر، به عناصر سطح بالاتر وابسته می‌باشند. این امر نیز ضعف‌های اصلی این روش به شمار می‌رود [14]. همچنین شمار معیارهای قابل بهره‌گیری در این فرایند تحلیل سلسله مراتبی محدود است و برتری اساسی مدل تحلیل شبکه­ای بر این روش این است که فرایند تحلیل شبکه­ای وابستگی درونی بین معیارها را در نظر می گیرد ولی فرایند تحلیل سلسله مراتبی این وابستگی را در نظر نمی گیرد [15].

 

برای دانلود متن کامل مقاله اینجا کلیلک نمایید

نمونه پرسشنامه فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP

 پرسشنامه برداشت اطلاعات جهت مقایسه‌های زوج

 با عرض سلام

پرسشنامه‌ای که پیش رو دارید، به منظور اولویت بندی و انتخاب استراتژی در شرکت سایپا تنظیم شده است. خواهشمند است سوالات را بدقت مطالعه کرده و به آنها پاسخ دهید.

از اینکه وقت شریف خود را در اختیار ما قرار می‌دهید سپاسگزاری می‌نمائیم.

 

پرسشنامه طراحی شده بر اساس جدول مقیاس‌های 1-9،Satty صاحبنظر این عرصه می‌باشد که بایستی به هر سوال امتیازی بین اعداد 1 تا 9 داده شود. نمره یک نمایانگر اهمیت یکسان دو عنصر است و نمره 9 نشان دهنده اهمیت بسیار زیاد یک عنصر در مقایسه با عنصر دیگر می‌باشد. درجه اهمیت اعداد 1 تا 9 در مقایسات دو به دو در ذیل ارائه شده اند.

مقدار عددی	درجه اهمیت در مقایسه دو به دو
1	ترجیح یکسان
2	یکسان تا نسبتاً مرجح
3	نسبتاً مرجح
4	نسبتاً تا قویاً مرجح
5	قویاً مرجح
6	قویاً تا بسیار قوی مرجح
7	ترجیح بسیار قوی
8	بسیار تا بی اندازه مرجح
9	بی اندازه مرجح

 

توضیحات لازم در مورد استراتژی ها و معیارها و همچنین مثالی از نحوه پر کردن پرسشنامه در پیوست ارائه شده است که در صورت نیاز می توانید به آنها مراجعه نمائید. خواهشمند است با پاسخگویی مناسب به این سوالات ما را در انجام این تحقیق یاری نمائید.

با تشکر

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

مقدمه

دنیای اطراف ما مملو از مسائل چند معیاره است و انسان­ها همیشه مجبور به تصمیم­­گیری در این زمینه­ها هستند. از احداث یک سد اهداف مختلفی مانند توسعه کشاورزی، تولید برق، توسعه اقتصادی و اجتماعی و تغییر شرایط آب و هوایی و.... دنبال می­شود که تصمیم­گیرندگان علاقه­مندند که همه این اهداف در حد ممکن بهینه شوند. در تصمیم­گیری­های کلان مانند تنظیم بودجه سالانه کشور نیز متخصصین اهداف مختلفی مانند امنیت، آموزش، توسعه صنعتی، بهداشت و....... را تعقیب می­کنند و مایلند که این اهداف را بهینه نمایند.

انواع حالت­های تصمیم­ گیری:

در هر تصمیم­گیری فضای تصمیم­سازی به صورت پیوسته یا گسسته است. همچنین ممکن است تصمیم­گیری تک معیاره یا چند معیاره باشد. بعلاوه این معیارها می­توانند بصورت­های کمی، کیفی و یا تلفیقی از هر دو (در حالت چند معیاره) باشند. در فضای گسسته و حالت تک معیاره، تصمیم­گیری راحت است. در حالتی که معیار کیفی باشد، تصمیم­گیری مقداری مشکل بوده و لازم است که ابتدا استاندارد تعریف شود. در حالتی که معیارهای چندگانه (اعم از کیفی و یا کمی) مطرح باشند، علاوه بر حالت فوق مساله تبدیل معیارها به هم نیز مطرح است.

بنابراین فرآیند تصمیم­گیری با دو مشکل اساسی زیر روبروست:

1.فقدان استاندارد برای اندازه­گیری معیار کیفی.

2. فقدان واحد برای تبدیل معیارها (اعم از کیفی و کمی) به یکدیگر.

 

 

 

فورمن (1985)[2]، معتقد است که یک سیستم پشتیبانی تصمیم­گیری چند معیاره باید دارای خصوصیات زیر باشد:

1. امکان فرموله کردن مساله و تجدیدنظر در آن را بدهد.

2. گزینه­های مختلف را در نظر بگیرد.

3. معیارهای مختلف را در نظر بگیرد.

4. معیارهای کمی و کیفی را در تصمیم­گیری دخالت دهد.

5. نظرات افراد مختلف را در مورد گزینه­ها و معیارها لحاظ کند.

6. امکان تلفیق قضاوت­ها برای محاسبه نرخ نهایی را بدهد.

7. بر مبنای یک تئوری قوی استوار باشد.

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) یکی از جامع­ترین سیستم­های طراحی شده برای تصمیم­گیری با معیارهای چندگانه است، زیرا این تکنیک امکان فرموله کردن مساله را به صورت سلسله مراتبی فراهم می­آورد و همچنین امکان در نظر گرفتن معیارهای مختلف کمی وکیفی را در مساله دارد. این فرآیند گزینه­های مختلف را در تصمیم­گیری دخالت می­دهد و امکان تحلیل حساسیت را دارد. علاوه­براین، بر مبنای مقایسه زوجی بنا نهاده شده است، که مقاومت و محاسبات را تسهیل می­نماید. همچنین میزان سازگاری و ناسازگاری تصمیم را نشان
می­دهد که از مزایای این تکنیک در تصمیم­گیری چند معیاره است. بعلاوه از یک مبنای تئوریک قوی برخوردار بوده و براساس وصول بدیهی[3] بنا نهاده شده است.

فرایند تحلیل شبکه ای ANP

ارائه مدل تلفیقی تحلیل سلسله مراتبی فازی، تحلیل رابطه­ای خاکستری و برنامه­ریزی چند هدفه

به منظور انتخاب شریک تجاری

 

علی محمدی*، مهناز حسین‌زاده**، محمد باقرزاده آذر***

 

چکیده

 امروزه همگام با افزایش جمعیت، صنایع به سوی فن­آوری­هایی می­روند که بتواند هم سرعت تولید را بیشتر نمایند و هم کیفیت محصولات را بالا ببرند. طراحی، تولید و مهندسی به کمک کامپیوتر، یکی از جدیدترین فن­آوری­هایی است که در عرصه وسیعی از صنایع و علوم کاربرد دارد، به گونه­ای که امروزه شرکت­ها در پی آنند که تا حد امکان، به نحوی مؤثر، از این فن­آوری­ها بهره‌گیری نمایند و بدین منظور، همواره در جستجوی بهترین شرکت­های ارائه دهنده این قبیل خدمات برای تسهیل فرایندهای خود هستند. در این مقاله، نخست تلاش شده است تا دیدی کلی در رابطه با طراحی، تولید و مهندسی به کمک کامپیوتر ایجاد شود. سپس مدلی تلفیقی از سه تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، تحلیل رابطه­ای خاکستری و برنامه­ریزی چند هدفه ارائه شده است. در مطالعه­ای موردی، این مدل به عنوان ابزاری قدرتمند برای تصمیم‌گیری یک شرکت برای رده­بندی و انتخاب چندین شرکت دارای عملکرد برتر در زمینه طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر، به عنوان شرکای تجاری، به کار گرفته شده است.

 

کلید واژه‌ها: طراحی، تولید و مهندسی به کمک کامپیوتر،تحلیل رابطه­ای خاکستری، فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، برنامه­ریزی چند هدفه صفر و یک.

مقدمه

      با ظهور مفاهیم نوین در ابعاد گوناگون طراحی و تولید و محور قرار گرفتن انعطاف به جای بهره‌وری، ضرورت بهره­گیری از امکاناتی که قادر به عرضۀ توانایی بیشتر در حوزۀ طراحی و تولید باشند، کاملاً مشهود گردیده است. این امکانات که امروزه با واژه­هایی چون طراحی و تولید به کمک کامپیوتر نام­گذاری شده­اند، حدود 35 سال قدمت دارند. امروزه به دلیل اتخاذ راهبرد مشتری­گرایی توسط سازمان‌ها به منظور افزایش قدرت رقابت و حفظ بقاء، سیستم­های تولید آنها بیشتر به سمت تولید سفارشی گرایش پیدا کرده است و کمتر از تولید انبوه حمایت می­شود. از این­رو، سازمان­ها همواره به دنبال فن­آوری­هایی هستند که بتوانند تأثیر بیشتری بر بهینه نمودن عوامل کلیدی موفقیت، نظیر افزایش سرعت تولید، کاهش ضایعات تولید، افزایش قابلیت اطمینان در زمان تحویل، کاهش هزینه تولید و غیره داشته باشند [9].

بر خلاف دوره­های قبلی رشد و تکامل فن­آوری که تمرکز طراحان و تولید­کنندگان بر تفکیک عملیات و بالا بردن صحت و دقت عملکرد­ها بود، امروزه ضمن حفظ فاکتور­های کیفی گذشته، با تجمیع مراحل اجرائی به کمک حافظه­های کامپیوتری، امکان ایجاد سرعت عمل بالاتر و تنوع فعالیت­ها، چه در مراحل طراحی و چه در تولید قطعات، فراهم آمده است. با توجه به توان بالای پردازش اطلاعات توسط کامپیوتر­های امروزی، علاوه بر بهبود بهره­وری طراحی و بهتر شدن کیفیت آن، تدارک اسناد و مدارک لازم برای طی مراحل تولید، به‌ویژه ایجاد بانک اطلاعاتی برای دستیابی به تولید مطمئن­تر و با خطای اجرایی محدود پدید آمده است.

فن­آوری طراحی، ساخت و مهندسی به کمک کامپیوتر[1] عبارت است از به‌کارگیری کامپیوتر در طراحی، آنالیز مهندسی و ساخت قطعات و مجموعه­های مهندسی [3]. این فن­آوری، روشی کارا، دقیق و منسجم برای تولید محصولات با کیفیت بالاست. سیستم­های طراحی به کمک کامپیوتر و تولید به کمک کامپیوتر که ابتدا مستقل از یکدیگر بودند، امروزه به صورت سیستم­های منسجم درآمده­اند، به نحوی که می­توانند کلیه مراحل طراحی و تولید یک محصول خاص را از ابتدا تا لحظه حمل آن زیر نظر داشته باشند. هدف کلی از استقرار این سیستم، افزایش چابکی و انعطاف­پذیری سازمان­های تولیدی است [22].

 

برای دانلود متن کامل مقاله اینجا کلیک  نمایید